Sedat Pehlevan

Diyarbakır, kültürü ve tarihiyle zengin bir şehir olduğu için birçok türkü ve hikaye de bu zenginliği yansıtarak gelişmiştir.

Diyarbakır türküleri genellikle aşk, hasret, özlem ve vatan sevgisi gibi temalara odaklanırken, hikayeler de genellikle şehrin tarihinden, efsanelerinden veya günlük yaşamından esinlenir. O türkülerden bir de masum aşk temasıyla Suzan Suzi’dir

İşte Suzan Suzi türküsünün hikayesi:

Suzan Suzi: Diyarbakır yöresinde gerçekleşen gerçek yaşanmış bir hikayeden esinlenerek hazırlandığı belirtilen türkünün hikayesi ise şöyle. Diyarbakır şehrinde bulunan Dicle nehri kıyısında Kırklar dağı yer alır. Bu meşhur Kırklar dağı ardında, halk arasında Kırklar Ziyareti denilen, çocuğu olmayan ailelerin gidip adak adayıp dilek diledikleri bir yer varmış. Uzun yıllar boyunca çocuğu olmayan Süryani bir aile de en son şanslarını burada deneyip, dua etmek istemişler. Kadın Kırklar Dağı’na gidip adaklar adamış, dualar edip yalvarmış. Kırk gün boyunca adaklar ve dualar böyle devam etmiş. Derken aradan kırk gün geçtikten sonra (fazla da bir zaman geçmeden ) kadın hamile kalmış ve Süryani ailenin bir kızı çocuğu dünyaya gelmiş. Aile sevinçten kurbanlar kesmiş. Törenlerle kutlamış. Bu nazlı kızın adını da Suzan (Suzi) koymuşlar. Her sene, kızlarının doğum gününde, aile kızlarını giydirip süsleyip Kırklar Ziyaretine giderek kurban keserlermiş.

Gel zaman, git zaman, Suzan büyümüş, serpilmiş ve güzelliği dillere destan bir genç kız olmuş. Komşuları ve çocukluk arkadaşı olan, Türk bir ailenin yakışıklı oğlu, Adil ile birbirlerine aşık olmuşlar. Yıllarca birbirlerine dokunmadan, konuşmadan öylece sevmişler. Gün gelip çatmış, Suzi’nin doğum günü olmuş. Annesi, Suzi’yi hizmetçilerle birlikte kurban kestirmek için Kırklar Ziyaretine yollamış. Adil de onları peşleri sıra izlemiş. Hizmetçiler kurban kesmek üzere işe koyuldukları anda Suzi kaçıp Adil’in yanına varmış. Kırklar Dağı’nın ardına dolaşan iki genç, burada birlikte olmuş ve aşklarını paylaşmışlar. Kırklar Ziyareti bu beraberliği asla affetmemiş. Ve bu ziyaret Suzi’yi çarpmış. Gencecik kız, Dicle Nehri’nde bulunan On Gözlü Köprü’nün orada, boğularak ölmüş. Bunun üzerine de Adil sevdiğinin yokluğuna dayanamamış ve aklını yitirmiş. Ziyaret çarptı bizi diye diye, Suzi’nin ardından helak olmuş. Suzan Suzi adlı türkünün yazarı Celal Sevimli’dir ve türküde hikayenin geçmekte olduğu Diyarbakır yöresine ait bir türküdür.

Tigris