2024-12-25

Evrim Deniz

HÜDA PAR’ın şikâyeti üzerine Devlet Tiyatroları Müdürlüğü 1991 yılından bu yana dünyanın birçok ülkesinde sergilenen oyunun ismini değiştirdi. “Karımın Kocası” ismiyle bilet satan tiyatro oyunu “Evlilik Komedisi” olarak sahnelendi.

 Diyarbakır’da dün Hırvatistanlı yazar Miro Gavran'ın kaleme aldığı ve Serkan Budak tarafından yönetilen “Karımın Kocası” oyunu sahnelendi. Oyundan bir saat önce HÜDA PAR üyeleri, Devlet Tiyatrosu Cahit Sıtkı Tarancı Kültür Merkezi önüne gelerek tekbir getirdi ve basın açıklaması yaptı. Polis ekipleri tiyatro önünde yoğun güvenlik önlemleri alırken 30-35 kişiden oluşan kitle, oyunun ‘ahlaksızca’ olduğunu vurgulayarak iptal edilmesini istedi.

Günler öncesinde HÜDA PAR’ın X hesabında da hedef gösterdiği tiyatronun orijinal adı “Muž moje žene” ve İngilizce “My Wife’s Husband”. Dünyanın birçok ülkesinde de orijinal isme sadık kalınarak sahnelenen oyun Türkçe'ye ise “Karımın Kocası” olarak çevirildi.

Fakat oyunun ismi,  HÜDA PAR’ın sosyal medya üzerinden hedef göstermesinin hemen ardından herhangi bir açıklama yapılmadan “Evlilik Komedisi” olarak değiştirildi.

Koltukların tamamının dolu olduğu oyunun ardından bianet’e konuşan izleyiciler, toplanan kitlenin 'oyunda bir erkek yerine kadın bir karakterin iki eşi olması'ndan rahatsız olduğunu belirterek yaşananlara tepki gösterdi.

Bir kadın iki erkek

Birden fazla kadınla evli erkeklerin eleştirisini tersinlemeyle ve son derece eğlenceli bir dille anlatan bir oyun. Eski bir Hırvat denizci olan Luka, Hırvatistan-Slovenya hattında tren hostesi olarak çalışan eşi Eve’e yemek hazırlarken, Slovenya’dan geldiğini söyleyen Tony adında bir davetsiz misafirin gelişiyle eşinin başka bir erkekle daha evli olduğunu öğrenir. Birbirini tanımayan bu iki erkeğin artık ortak bir sorunları vardır ve birlikte bir çıkış yolu bulmaya çalışırlar.

HÜDA PAR: “Yetkilileri göreve davet ediyoruz”

Diyarbakır Devlet Tiyatrosu, 17 Aralık 2024’te resmi İnstagram hesabında oyunun afişini ve oyunun içeriğini de yazarak gösterime gireceğini duyurdu. Duyurudan hemen bir gün sonra (18 Aralık 2024) HÜDA PAR Diyarbakır İl Başkanlığınca sosyal medyadan şu açıklama yapıldı:

“İlimizde Devlet Tiyatroları tarafından sergilenmek istenen ‘Karımın Kocası’ adlı ahlak dışı tiyatro oyunu, kasıtlı olarak toplumsal yapımızı ve değerlerimizi hedef almaktadır. Hırvatistanlı bir yazarın kaleme aldığı bu tiyatro, İslami ve ahlaki değerlerimizi alaya almakta ve aşağılamaktadır. Sahabe ve peygamberler şehri olan Diyarbakır’da, İslam’a ve örflerimize aykırı bu tür etkinlikleri düzenleyenler ve destekleyenler art niyet taşımaktadır. Toplumun ahlaki değerlerini hedef alan, bir kadının aynı anda birden fazla erkekle ahlaksızca yaşam sürmesini normalleştirmeye çalışan bu tür projeler, bilinçli şekilde hayata geçirilmektedir. Yetkilileri göreve davet ediyoruz. HÜDA PAR olarak, toplumsal aile yapımızı bozan ve ahlaki değerlerimizi zedeleyen bu tür etkinliklerin her zaman karşısında duracağımızı bir kez daha vurguluyoruz.”

Ardından oyunun ismiyle beraber oyunun afişi Diyarbakır DT panosunda ve resmi sitelerinde de değiştirildi. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü resmi sayfasında da oyun “Evlilik Komedisi” olarak yer aldı.

"Çünkü kadın düşmanılar"

Oyunun çağımızdaki evlilik kurumlarına karşı bir eleştiri sunduğunu dile getiren 55 yaşındaki emekli öğretmen A.D. şöyle konuştu: “Bak kızım ben sana biraz oyunu anlatayım şimdi bu oyunda, Hırvatistan-Slovenya arasında çalışan bir tren hostesi olan Eve iki ülkede de kendisine birer eş edinmiş. Sonra eşleri Tony ve Luka bunları öğreniyor ve bir savaşa giriyor kadının hayatında kalmak için. Çok güzel yazılmış çağımıza da birçok eleştiri sunan bu oyun bu insanları neden rahatsız ediyor?

Çünkü kadın düşmanılar. Çünkü burada çok eşli olan bir erkek değil de bir kadın. Oyuna girerken bunların açıklamalarına da baktım. Bunların dert ettikleri şey belli. Ama 2-3 kadınla evli olan erkekler bir yana çocuklarla bile evlenmekte sorun görmeyen bu insanlar hangi ülkede yaşıyor? 'Yeni' Türkiye’de mi yoksa Türkiye Cumhuriyeti’nde mi? Bunu kendimize sormalıyız.”

“Aklıma İran geliyor”

Tiyatro salonundan çıkan beş kadın arkadaş, günler öncesinde bu oyun için sözleştiklerini ve heyecanla geldiklerini belirtti. Kapının önünde oyunu beklerken aniden kitlenin toplandığını ve slogan attığını aktaran kadınlar endişelenerek içeriye girmek zorunda kaldıklarını da söyledi.

Kadınlardan biri, “İsmimi vermek istemiyorum çünkü Hizbullah aylardır bu şehirde kafe kurşunladı, mekanlara saldırdı, dans eden kadınları dövdü. Yani bugün olan ilk değil elbette fakat bizleri kültür ve sanattan da korkutmak istiyorlar. Aklıma İran geliyor. Sosyal hayatımız bitsin eğlence mekanlarından geri duralım diye tüm bu çaba. Açıkça yobaz ve gerici bir tutum yayan insanlara bunu dayatan bu güruha karşı derhal bir önlem alınmalı” diye konuştu.

Oyuna eşiyle gelen K.S., “Ben açıklamaları dinleyince önce bir şaşırdım ‘acaba ne izleyeceğim diye’ fakat o kadar güldüm ve eğlendim ki anlatamam. Ben ve eşim 5 vakit namaz kılan insanlarız ve bu oyunda İslami değerlere hakaret içeren hiçbir şey yoktu. Zaten izlemedikleri bir oyun hakkında bu gibi çıkışlar yapmaları da başka amaçlar güttüklerine işaret. Devlet Tiyatroları Müdürlüğü HÜDA PAR'ı memnun etmek istiyorsa oyunun adını "Evlilik Komedisi" değilde "Kocamın Karıları" yapmalıydı. Çünkü bu ülkede normal olan bir erkeğin birden çok kadınla evlenmesi, şiddet göstermesi hatta katletmesi” dedi.

Biletleri tükenen “Karımın Kocası” tiyatro oyunu bugün (25 Aralık) tekrar Diyarbakır Devlet Tiyatrosu Cahit Sıtkı Tarancı Kültür Merkezi’nde saat 20.00’da izleyiciyle buluşacak.

15 ülkede sahnelendi

Dünya prömiyerini 1991 yılında Zagreb’de yapan “Muž moje žene” oyunu Hırvatistan dışında ABD, Hindistan, İsrail, Bulgaristan, Arnavutluk, Romanya, Sırbistan, Rusya, Çek Cumhuriyeti, Litvanya, Yunanistan, Fransa, İspanya gibi pek çok ülkede sahnelendi. Oyun, 2013 yılında Litvanya’da “How to Steal a Wife” adıyla sinemaya uyarlandı. Filmi Donatas Ulvydas yönetmiştir. Oyun Moskova’da düzenlenen “Amurska Festival’ inde üç ödüle layık görüldü.

Oyun, Türkiye’de Tiyatro Ak'la Kara yapımıyla "Karımın Kocası" olarak 2019 yılında iki perdelik komedi olarak Bodrum’da seyirciyle buluştu. Oyuncu kadrosunda ise Yavuz Pekman, Kerem Kobanbay ve Aslı Kobanbay yer aldı.

Çevirisini Nazlı Gözde Yolcu’nun yaptığı bu oyun Diyarbakır Devlet Tiyatrosu (DT) tarafından yeni bir kadroyla sahnelenmeye başladı. Serkan Budak’ın yönettiği “Karımın Kocası” oyununun, oyuncu kadrosunda ise Caner Karabenli, Semih Algül ve Elif İşcan Eryiğit bulunuyor. Prömiyerini de Diyarbakır’da yapan “Karımın Kocası” oyunu şimdiye kadar Tokat ve Çorum’da da seyirciyle buluştu. Yakında Malatya ve Elazığ’da sahnelenecek.

Bianet