2025-05-02

Akademisyen Dr. Azad Ali, Dürzi halkının tarihi ve kimliği hakkında önemli açıklamalarda bulundu. Ali’ye göre, Dürzilerin bir kısmı Kürt’tür.

Suriye'nin güneyindeki Süveyda ilinde bulunan Dürzi toplumu, yeni anayasa sürecinde dini ve kültürel haklarının garanti altına alınmasını talep ediyor. Ancak, Dürziler ile Suriye hükümetinin güçleri arasında yaşanan gerginlikler çatışmaya dönüşmüş durumda. Şam'ın Eşrefiyet Şehnaya semtinde çıkan çatışmada çok sayıda kişi hayatını kaybetti, birçok kişi ise yaralandı.

Tarihçi ve akademisyen Dr. Azad Ali, Dilbixin Dara'nın sunduğu programa katılarak Dürzi toplumu hakkında soruları yanıtladı.

"Dürzilik bir inançtır ve İslamiyet’ten uzak"

Dr. Ali, Dürzilerin İdlib ve Kurmanç dağlarından göç ettiklerini ve şu anda farklı bölgelere yayıldıklarını belirtti. "Dürzilerin bir kısmı Canbolat Kürtleridir ve onlar Kürttür" diyen Ali, Dürziliğin İslam'dan uzak bir inanç olduğunu ve oldukça özel bir yapıya sahip olduklarını söyledi. "Birbirlerini çok desteklerler. Onların toplumsal rolleri büyüktü. Alevilerle birleşip onları bir kenara attılar, ancak sonrasında Aleviler onları dışladı ve yok saydı, zira Alevilerin siyasi deneyimleri yoktu" şeklinde açıklamada bulundu.

Dr. Ali, Dürzilerin birkaç yıl önce Suriye'nin merkezsizleştirilmesini talep ettiklerini de ifade etti. Şu anda Dürziler, Suriye, Lübnan, Ürdün ve İsrail’de bulunuyor ve nüfusları yaklaşık 200 bin civarında.

Velid Canbolat ve Dürziler arasındaki ihtilaf

Dr. Ali, Dürzi lider Velid Canbolat ile Dürziler arasındaki görüş ayrılıklarına da değindi: Ali şunları kaydetti:

"Velid Canbolat, Dürzilerin de Arap olduğunu ve Suriye'nin bir parçası olmaları gerektiğini düşünüyor. Ancak Suriye'deki Dürziler, bu görüşe katılmıyorlar. Suriye Dürzi lideri Şeyh Hikmet Hacer ve İsrail Dürzi lideri Muafak Tarif, 'Ya bağımsız olmalıyız ya da İsrail'in bir parçası olmalıyız' diyorlar."

Dr. Ali, Dürzilerin özellikle Latin Amerika ile güçlü bağlara sahip olduklarını ve İsrail ile jeo-stratejik açıdan yakın bir ilişkiye sahip olduklarını belirtti.

"Kürt Ulusal Konferansı önemli bir adımdı"

Dr. Azad Ali, Kamışlo'da gerçekleştirilen Kürt Ulusal Konferansı'na da değindi. Bu konferansın Rojava'nın geleceğini şekillendirmede önemli bir dönemeç olduğunu vurgulayan Ali şunları söyledi:

"Kürt Konferansı çok önemli bir adımdı ve her Kürt için bir umut kaynağı oldu. Benim görüşüme göre, bu konferans, Rojava’da Kürt liderliğinin inşasının başlangıcı olmalı. Konferans, partiler arasında yakınlaşmaya neden oldu."

"Kürtlerin kendi haklarını elde etme fırsatı var"

Akademisyen Ali, Suriye hükümetinin bu gelişmelerden memnun olmadığını belirterek, "Bugün bölgedeki en zayıf hükümet Şam hükümetidir ve kimse bundan memnun değildir. Kürtlerin kendi haklarını savunma ve elde etme fırsatları vardır" dedi.

Ayrıca, Rojava’daki Kürt coğrafyasının bir bütün olduğunu vurgulayarak, "Osmanlı döneminde Kürdistan haritası belliydi. Fransa ve Türkiye arasındaki anlaşmalar sırasında Fransa, Kürt köylerinin Kürt şehirlerinden uzak olduğunu iddia ediyordu" diye ekledi.

Rudaw