11.10.2023
Görüntülere ve sosyal medya paylaşımlarına göre saldırı nasıl gerçekleşti?
Sean Seddon, Joshua Cheetham & Benedict Garman
Dehşet başlamadan önce çekilen son videolar bunun da herhangi bir festival gibi olduğunu gösteriyor; gençler şafak vakti dans ediyor.
Bazı iddialara göre festivale 4.000 kadar kişi katıldı. Görüntülere bakıldığında çoğunluğunun 30 yaşın altında olduğu tahmin ediliyor.
Gizli tutulan bir yerde dans, müzik, sanat ve içki vaat eden bir etkinlik olan Süpernova festivali için güney İsrail'in ücra bir bölgesinde toplanmışlardı.
Bilet sahiplerine, festivale yakın bir tarihte, Gazze'nin yaklaşık 6 km doğusunda, Re'im kibbutz'un kuzeyindeki bir bölgeye gitmeleri söylendi. Partiyi düzenleyenler "birliktelik ve sevgi yolculuğu" sözü verdiler.
Ve gerçekten de yerel saatle 07:22'de yüklenen ve festivale katılanların zayıf sabah ışığında gülüp dans ettiklerini gösteren videoda, pek çok mutlu yüz görülüyor.
Ancak başlarının üzerindeki küçük siyah karaltılar yaklaşan dehşetin başlangıcının sinyalini veriyor.
İsrail ordusunun Gazze'den atılan roketleri engellemek için kullandığı savunma füzelerinin geride bıraktığı dumanlar gibi görünüyorlar.
İlerleyen saatlerde ise Hamas İsrail'e binlerce roket fırlattı.
BBC Verify (BBC'nin doğrulama servisi), teyit ettiği video ve sosyal medya gönderilerini ve yüz tanıma teknolojisini kullanarak hafta sonu festivalde olayların nasıl gerçekleştiğini araştırdı.
Bir görüntüde, festivale katılanlardan bazıları başlarının üzerindeki siyah karaltılara bakarken görülebiliyor. Diğerleri ise bunu umursamayıp dans etmeye devam ediyorlar.
Kısa bir süre sonra paylaşılan başka bir videoda müziğin durduğu anlaşılıyor.
İnsanlar festival alanını boşaltmaya başlıyor; bazıları paniklemiş görünüyor, diğerleri saklanmak için eğiliyor ve birkaçı da kayıtsız bir şekilde çıkışa doğru ilerliyor.
Gazze sınırına yakın bir mesafede, saldırının bir sonraki aşaması gerçekleşiyor.
‘Her yerdelerdi'
Roketlerin başlamasıyla silahlı kişilerin gelmesi arasında kaç dakika geçtiği belli değil, ancak görgü tanıklarının ifadeleri her şeyin çok hızlı gerçekleştiğini gösteriyor.
Festivalde masaj terapisti olarak çalışan 31 yaşındaki Gilad Karplus, BBC'ye "Roketler vardı, sonra ateş açmaya başladılar. Farklı yönlerden geliyordu ve giderek daha da gürültülü oluyordu."
"İnsanların aşağıya doğru gittiğini gördüm. Bunu görünce jipe atladık ve boş araziye doğru ilerledik."
Bir kadının paylaştığı Instagram hikayesinde gökyüzündeki roketler ve alandan ayrılan insanlar görülüyordu.
Takipçilerine şunları yazdı: "Ana yoldan geçtik ama bir dakika sonra birisi teröristlerin ateş açtığını haykırmaya başladı."
"Fakat iki dakika sonra diğer yöne gittiğimizde orada da daha fazla terörist olduğunu fark ettik."
Militanların festivalin o yerde yapıldığını bilip bilmediklerini bilmek imkansız ama sessiz kırsal alanda yankılanan müziği duymuş olmalılar.
Ayrıca bölgeyi kaza eseri bulsalar da bulmasalar da öldürmeye hazır olarak geldiklerini de biliyoruz.
Gili Yoskovich hafta sonu BBC’ye militanların "her yerde otomatik silahlar taşıdıklarını” ve bir minibüsten daha fazla silahın indirildiğini duyduğu anları anlattı.
Tüm anlatılanlar, festival alanının etkili bir şekilde kuşatıldığını ve alana giriş ve çıkış yollarının kapatıldığını gösteriyor.
Festivale gidenler her yöne koşuyordu ama bazıları hâlâ silahlı kişilerin menzilindeydi.
İsrail ordusunda görev yapan Gilad, “Yolu kapatacaklarını tahmin ediyorduk. Yollarda çok sayıda insanın öldürüldüğünden eminim.
“Boş araziye girdik ve onlardan saklanmaya çalıştık. Daha sonra arazinin biraz daha derinlerine indik ve üzerimize farklı yerlerden keskin nişancı tüfekleriyle ve ayrıca ağır toplarla ateş açmaya başladılar."
Gilad, güvenli olduğunu umduğu yere doğru giderken bir İsrail askeri aracı gördüğünü söylüyor.
“Aracı yavaşça oraya doğru sürdük ve vardığımızda bir tanksavar füzesi ya da buna benzer bir şey tarafından vurulduğunu gördük."
İçerisindeki askerlere dair hiçbir iz yoktu.
Katliam kameraya yansıdı
Bazıları tarlalara ve çöllere kaçarken, militanlar sistematik bir şekilde festival alanı boyunca dolaşıp gördükleri yerdekileri öldürüyordu.
Park edilmiş bir arabadaki Dashcam tarafından saat 09:23’te çekilen görüntüler, katliama katılan silahlı saldırganlardan üçünü gösteriyor.
Görüntünün açılış karesinde bir arabanın yanında kıvrılmış hareketsiz bir insan görülüyor.
Daha sonra otomatik silah taşıyan bir militanın, kana bulanmış bir adama yere yatmasını emrettiği, ardından onu tişörtünün arkasından yakalayıp kameranın bakış açısının dışına çıkardığı görülüyor. Hayatta kalıp kalmadığı bilinmiyor.
Ve sonra arabanın yanındaki kişi hareket ediyor. Ölü taklidi yapıyormuş gibi görünen adam kıpırdıyor. Etrafta kimsenin olup olmadığını anlamak için başını kaldırıyor.
Bu ölümcül bir hata.
Saniyeler sonra, başka bir militan kadraja giriyor ve onu yakın mesafeden başından vurup uzaklaşıyor.
Aynı görüntünün daha sonraki bir bölümünde bir grup adam beliriyor. Yalnızca biri silahlı; yağma için oradaymış gibi görünüyorlar. Arabanın yanındaki ölü adamın ceplerini karıştırdıkları, park halindeki başka bir araçta ise bir bavulun içini açtıkları görülüyor. Ama bavuldan fazlasını buluyorlar. Bir arabanın içinde saklanan biri kadın biri erkek iki kişi fark ediliyor ve götürülüyor.
Götürülen kadın, iki dakika sonra yeniden ortaya çıkıyor. Zıplıyor ve kollarını havaya kaldırıyor. Yardımın yakında olduğunu düşünüyor olmalı; bu sırada İsrail Savunma Kuvvetleri saldırıyı püskürtme çabalarına başlamıştı. Ancak saniyeler sonra etrafından mermiler sekerken yere yığılıyor. Hayatta kalıp kalmadığını bilmiyoruz.
BBC görüntüleri analiz etti ve yüz tanıma teknolojisiyle silahlı kişilerin fotoğraflarını inceledi.
Yüzlerden biri, Gazze'nin Nuseyrat belediyesinin internet sitesinde bulunan polis üniformalı bir adamın görselleriyle eşleşiyordu.
Bunları Amazon Rekognition yazılımı aracılığıyla karşılaştırdık ve %94-97 arasında bir benzerlik puanı elde ettik (ancak bazı aktivistler, beyaz olmayan kişilerin yüzlerinin yüz tanıma teknolojilerinde yanlışlıkla tanımlanabileceğine dair endişelerini dile getiriyor).
Festival alanının her yerinde bu vahşi sahneler defalarca tekrarlanıyordu.
Arama-kurtarma ajansı Zaka'ya göre alandan 260’tan fazla ceset çıkarıldı.
Telefon ve insansız hava aracı görüntüleri, Hamas saldırısının boyutunu ortaya koyuyor; mermilerden kaçamayan arabalarla dolu yollar.
Festival alanından gelen en sarsıcı videolardan biri sosyal medyada Noa Argamani olarak anılan bir kadına ait. Hamas'ın sosyal medyada paylaştığı görüntülerde, ağlayarak ve çığlık atarak bir militanların motosikletinin arkasında ve esir alınan bir adama uzanırken görülüyor. Adam, kadını uzaklara götürülürken izliyor.
BBC Türkçe
- Gazze'de İsrail'in gözaltına alıp, soyduğu erkekler arasında görünen kız çocuğuna ne oldu?
- Kalkınma Yolu Projesi 4’lü zirvesi Bağdat’ta gerçekleştirilecek
- Arap basınında geçen hafta: 'Savaş genişleyerek devam edecek'
- 'Oğlum, bombaların sesini oyuncaklarının sesinden daha iyi biliyor'
- UNICEF: “Lübnan’da son üç haftada 400 binden fazla çocuk yerinden edildi”
- Gazze’de 51 Bin Çocuk Ebeveynlerinden Ayrıldı, Açlık ve Psikolojik Sorunlar Artıyor
- İsrail-Hamas savaşı Ortadoğu'yu nasıl değiştirdi?
- Kilisemize 2 bin Kürt sığındı, yardıma muhtaçlar
- ABD olası bir Ortadoğu savaşına müdahil olur mu?
- Ortadoğu’da siyasi çözüm artık hayal mi?