2025-02-07

Ramazan YAVUZ

İran Kürdistan Demokrat Partisi (İ-KDP), 17. Kongresini güvenlik gerekçesiyle Irak Kürdistan Federe bölgesinin yanı sıra Avrupa’nın farklı bölgelerinde toplanan delegasyonun online katılımı ile 2 yıl sonra gerçekleştirebildi.

Türkiye’de Kürt sorununun çözüm sürecine destek verilen kongrede Mustafa Hicri tekrardan Genel Başkan olarak seçilirken, İran’da Federal bir yapı oluşuncaya kadar mücadeleye devam edileceği belirtildi. Irak Kürdistan Federe Bölgesindeki İKDP kamplarına İran tarafından birçok kez hava saldırısı düzenlenmiş onlarca kişi yaşamını yitirmişti.

KONGRELERİNİ 2 YIL GECİKMELİ YAPTILAR

İran’da 1945 yılında Qazî Muhammed tarafından kurulan İran Kürdistan Demokrat Partisi (İ-KDP), 2022 yılında yapılması gereken 17. kongresini güvenlik sıkıntısı ve bazı sorunlar nedeniyle bu yılın Şubat ayının başında “Demokratik Birlik Kongresi” adıyla yaptı.

KONGRE 10 FARKLI BÖLGEDEN KATILIMLA ONLİNE YAPILDI

İKDP delegasyonu, güvenlik gerekçesiyle Irak Kürdistan Federe Bölgesi’nin yanı sıra Avrupa’nın farklı bir çok bölgesine dağılıp online üzerinden birbirleriyle bağlantı kurarak yaptığı kongrede, Mustafa Hicri tekrar Genel Başkanlığa seçilirken, 25 kişiden oluşan yürütme kurulu üyelerinin seçimi de yapıldı.

TÜRKİYE’DEKİ ÇÖZÜM SÜRECİNE DESTEK VERİLDİ

Önümüzdeki yıllarda uygulanacak politikalarla ilgili mevcut yürütme kurulu tarafından hazırlanan siyasi rapor kongreye sunuldu ve onay aldı. Kongrede, ayrıca Irak, İran ve Türkiye’deki Kürtlerin durumuyla ilgili izlenecek yol haritası çizildi, dayanışma ve destek kararı yenilendi.

Kürt halkının temel demokratik hak ve hukukuna ulaşıncaya kadar, İran İslam Cumhuriyeti’ne karşı, İran demokratik ve federal bir yapıya kavuşana kadar mücadeleye devam edileceğinin belirtildiği kongrede, Türkiye’de Kürt sorunuyla ilgili çözüm sürecinin de desteklendiği kaydedildi.

Kongrede söz alan katılımcılar, yeni yönetimden İran'a karşı sivil, siyasi ve diploması alanında, özelikle de uluslararası alanda İran Kürdistan’ına destek verilmesi için diplomasinin geliştirilmesi talebinde bulundu.

"GÜVENLİK İÇİN TEK BİR SALONDA TOPLANMADIK"

İKDP’den bir üst düzey yetkili, sadece Türkiye’de değil, Suriye’de de çözüm sürecini desteklediklerini belirterek, “kongremizi 2022 yılında güvenlik ve bazı sıkıntılar yüzünden yapamayarak erteledik. Kongremizi güvenlik gerekçesi ile online yöntemi ile farklı bölgelerden katılımla ancak yeni yapabildik. Maalesef aynı salonda toplanamadık. Ancak kongremiz oldukça verimli geçti” dedi.

KÜRTLER ARASI BİRLİK MESAJI VERİLDİ

Kongre ile ilgili yapılan basın açıklamasında ise, kongrenin başarıyla tamamlandığı belirtilerek, kongrenin açılış konuşmasının daha önce partiden ayrılanların kurduğu ancak 2022 yılında İKDP ile tekrar birleşme kararı alan Kürdistan Demokrat Parti sözcüsü Halid Azizi tarafından yapıldığı, Azizi’nin mesajında Demokrat Parti'nin dünden bugüne geçirdiği aşamaları, partinin mücadelesini, önümüzdeki süreçlerde yapılacak olan çalışmalar hakkında bilgiler verdikten sonra, Kürtler arası birlik ve beraberliğin önemini anlattığı kaydedildi.

"ÎRAN'DA OLASI SENARYOLARA HAZIR OLMALIYIZ "

Kürtler arası birlik ve beraberliğin güçlendirilmesi gerektiğine vurgu yapılan açıklamada, sivil ve siyasi mücadelenin güçlendirilmesinin istendiği belirtildi. İran’daki rejim konusunda kısa bir değerlendirme yapan Halid Azizi, rejimin çökmesinden önce ve sonrasındaki olası senaryolarla yüzleşme konusunda Kürtlerin ve partilerinin hazırlıklı olması gerektiğini de dile getirdi. Kongreye, hazırlık raporunu sunan Kamal Karimi ise, kongrenin gecikmesinin nedenini, güvenlik ve bir takım sıkıntılara bağladı.

MUSTAFA HİCRİ, GENEL BAŞKANLIĞA TEKRAR SEÇİLDİ

Kongreye sunulan 25 ismin merkez komite üyeliğine seçilmesinden sonra Mustafa Hicri ise güvenoyu alarak yeniden partinin genel Başkanlığı’na seçildi ve hazırlanan siyasi raporu kongreye sundu.

Hicri, İran İslam Cumhuriyeti’nin durumuyla ilgili bilgiler verdikten sonra, Kürtlerin hak ve hukuklarını elde etmek için mücadelelerine devam edeceklerini, mücadelede kadın ve gençlerin rolünü yükseltmek için çalışmalar yapılacağına değindi.

HİCRİ, "İRAN'DA FEDERASYON İSTİYORUZ"

Hicri, Kürdistan Demokrat Partisinin İran'ın geleceğine dair vizyon ve haritasını anlatarak; İran’da bütün kesimlerin hak ve özgürlüğüne kavuşabilmesi için Federal bir İran’ın olması gerektiğini, bunun içinde sadece Kürtlerin değil İran’daki bütün demokratik güçlerin birleşmeleri gerektiğini belirtti.

İKDP, 1990’LARDA SİLAHLI MÜCADELEYİ DURDURDU

İran’da federal bir yapının kurulması için 1945 yılından 1990’lı yılların ortalarına kadar silahlı mücadele yürüten İran Kürdistan Demokrat Partisi, Irak Kürdistan Federe Bölgesi’nin kurulmasından sonra bu yapıya zarar gelmemesi için silahlı mücadelesini durdurdu.

İran Kürdistan Demokrat Partisi'nin 2006 yılındaki 13. Kongresinde yaşanan bölünmeyle kurulan Kürdistan Demokrat Partisi (HDK), bir yıl süren müzakerelerin ardından Ağustos 2022 tarihinde İKDP çatısı altında tekrar birleşti.

PARTİNİN İKİ BAŞKANI ÖLDÜRÜLDÜ

İKDP'nin üst düzey yetkililerine dönük İran rejimi tarafından sık sık suikastler düzenlendi. İKDP Başkanı Abdurrahman Kasımlo 13 Temmuz 1989'da Viyana'da İran hükûmetinin temsilcileriyle yaptığı bir toplantı sırasında ajanlar tarafından öldürüldü. Halefi Sadık Şerefkendi de, 17 Eylül 1992'de Berlin'deki müzakereler sırasında vurularak öldürüldü.

İRAN KAMPLARINI BOMBALADI, ONLARCA KİŞİ ÖLDÜ

İran'a karşı silahlı mücadeleyi durdurduktan sonra Irak Kürdistan Federe bölgesine çekilen ve burada oluşturdukları kamplarda aileleriyle birlikte kalan İKDP'lilere silahlı mücadeleyi durdurmalarına rağmen İran güçleri tarafından sık sık saldırılar düzenlendi.

Eylül 2018 ile Kasım 2022 tarihlerinde İKDP üyelerinin yaşadığı yerleşim yerlerine İran tarafından düzenlenen bombardımanlarda onlarca kişi yaşamını yitirdi ve yaralandı. İKDP, özellikle Koy ilçesindeki kampları erkeklerin terk ettiğini geride ise sadece kadın ve çocukların kaldığını kaydetti. Irak’tan güvenlikle ilgili Koy ilçesine giden bir heyette buradaki durumu yerinde gözlemlemişti.

İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, 4 Aralık 2023’te Irak’ta güvenlik ve askeri yetkililerle bir araya gelip, iki ülke arasındaki güvenlik anlaşmalarının uygulanmasını isteyerek, “Bağdat ile Tahran arasındaki anlaşmanın son aşamasının uygulanmasını bekliyoruz. İran’a muhalif partilerin tamamen silahsızlandırılması ve belirlenecek olan kamplara gönderilmesini istiyoruz” demiş ancak İKDP'liler bunu kabul etmemişti.

İran ile Irak arasında imzalanan güvenlik anlaşması, İran Kürdistan bölgesinden olan güçlerin, İran sınırlarından uzaklaştırılması ve silahsızlandırılmasını içeriyor.

Tigris