2025-06-04

Baran Dicle – Bremen’de Focke Müzesi’nin önünde yer alan meydan, İranlı Kürt Jina Mahsa Amini’nin ismini taşıyacak. 4 Haziran 2025 Çarşamba günü gerçekleşen törenle meydanın adı resmen “Jina-Mahsa-Amini-Platz” (Jina-Mahsa-Amini Meydanı) olarak değiştirildi.

Törene Bremen Belediye Başkanı Andreas Bovenschulte, yurttaş başvurusunun öncüsü Naciye Celebi Bektas, Focke Müzesi Direktörü Dr. Anna Greve, Schwachhausen Semt Meclisi Sözcüsü Gudrun Eickelberg, Ortsamtsleiter Ralf Möller ve çok sayıda davetli katıldığı etkinliğe Almanya’daki en köklü Kürt derneklerinden Komkar ve Komciwan’da katıldılar.

“Bu meydan, özgürlük ve cesaretin simgesi”

Belediye Başkanı Bovenschulte törende yaptığı konuşmada, Jina Mahsa Amini’nin ölümünün sadece İran’da değil, tüm dünyada özgürlük ve insan hakları mücadelesinin sembolü haline geldiğini vurguladı:

“Jina Mahsa Amini, özellikle kadınların maruz kaldığı baskıya karşı verilen küresel mücadelenin simgesi oldu. Bu meydan, onun trajik ölümü kadar, İran’da cesaretle direnen insanların anısını da yaşatıyor.”

Bovenschulte ayrıca, meydanın isim değişikliği için yoğun çaba sarf eden Naciye Celebi Bektas’a ve destek veren tüm sivil toplum temsilcilerine teşekkür etti.

Müze yalnızca desteklemedi, sahip de çıktı

Meydanın Focke Müzesi önünde konumlandırılması ise tesadüf değil. Bremen’in sanat ve kültür tarihine odaklanan devlet müzesi olan Focke Müzesi, yalnızca bu girişimi desteklemekle kalmadı; Amini’nin hikâyesini ve İran’daki protesto hareketini müze çalışmalarına da entegre etmeyi planlıyor.

Sembolün ötesinde: Politik bir duruş

Bovenschulte konuşmasında, isim değişikliğinin yalnızca sembolik bir adım olmadığını belirterek:“Bir isim değişikliği geçmişteki acıları geri getirmez, ancak hafızayı diri tutar. Konuşmaları tetikler, sorular sordurur, toplum olarak durduğumuz yeri gösterir. Bu adım, siyasi bir yüzleşme sürecinin parçasıdır.” 

Jina Mahsa Amini kimdi?

Jina Mahsa Amini, 1999 yılında İran’ın Kürt kenti Saqqez’de doğdu. Kürt kimliği nedeniyle resmi belgelerde “Jina” yerine “Mahsa” adını kullanmak zorunda kaldı. 13 Eylül 2022'de Tahran’da “İslami kurallara uygun giyinmediği” gerekçesiyle ahlak polisi tarafından gözaltına alındı. Aynı gün komaya girdi ve üç gün sonra hayatını kaybetti. Görgü tanıkları ve insan hakları örgütleri, Amini’nin polis tarafından darp edildiğini iddia ediyor.

“Jin – Jiyan – Azadî” tüm dünyaya yayıldı

Amini’nin ölümü, İran’da “Kadın – Yaşam – Özgürlük” sloganıyla başlayan ve kısa sürede küresel bir harekete dönüşen protestoların fitilini ateşledi. BM raporlarına göre, rejimin sert müdahalesi sonucunda 500’den fazla kişi hayatını kaybetti, binlerce kişi tutuklandı, yüzlercesi idam edildi.

2023 yılında Avrupa Parlamentosu, Jina Mahsa Amini’ye ve İran’daki kadın öncülüğündeki direniş hareketine en prestijli insan hakları ödüllerinden biri olan Sakharov Düşünce Özgürlüğü Ödülünü verdi.

Almanya’da dördüncü meydan

Amini'nin adı daha önce Almanya’da Hannover, Frankfurt, Göttingen ve Osnabrück’te meydanlara verilmişti. Bremen’deki bu son adım, Almanya genelinde büyüyen dayanışma ve farkındalık çabalarının bir devamı niteliğinde.